Fysiotherapeut Marijke Noeverman afgestudeerd als Healthy Ageing Professional

Innovatie in de zorg is als het bijsturen van een tanker. Het vraagt een vooruitziende blik, geduld en veel vermogen. Dat geldt voor nieuwe zorgtechnologie en behandelmethodieken, maar nog veel meer voor vernieuwing van het bestaande gezondheidssysteem. Toch is dat precies wat er moet gebeuren: minder focus op zorg en ziekte, meer investeren in gezondheid en gedrag. Bij De Haere, praktijk voor fysio- & ergotherapie en gezond bewegen, zijn we hiervan overtuigd. Onze missie: mensen bewegen om fit en vitaal te leven. In lijn hiermee heeft fysiotherapeut Marijke Noeverman zich de laatste jaren verder gespecialiseerd in Healthy Ageing. Een masteropleiding die zich richt op het anders positioneren van gezondheid in de veranderende maatschappij. In juni studeerde ze af en eind november mocht ze haar diploma in ontvangst nemen.

Positieve Gezondheid

Toen Marijke in 2015 na haar opleiding fysiotherapie bij De Haere begon, verdiepte ze zich onder andere in dry-needling en in de behandeling van mensen met COPD. Twee uiteenlopende specialisaties: dry needling gaat over het -snel en gericht- verhelpen van fysieke klachten, terwijl de begeleiding van COPD-patiënten juist gaat om gezond leren leven met een chronische aandoening. Toch streef je naar hetzelfde resultaat: zorgen dat mensen zich beter voelen; fitter en gezonder. ‘Toen ik bij De Haere kennismaakte met het concept Positieve Gezondheid was ik in eerste instantie wat terughoudend. Ik was net klaar met m’n studie en nu waren er alweer nieuwe inzichten. Maar toen ik mij er meer in ging verdiepen en de waarde ervan terugzag in de praktijk, vielen voor mij veel puzzelstukjes op hun plek. Deze benadering biedt een veel bredere kijk op gezondheid. Niet de klacht, maar de kracht van de mens staat centraal.’

Fit en vitaal leven

‘In het huidige zorgsysteem wordt het overgrote deel van het budget besteed aan ziekte en zorg (cure & care) en deze kosten lopen ieder jaar verder op. Tegelijkertijd hebben we te maken met vergrijzing en een toename van leefstijl gerelateerde chronische klachten. Bij ongewijzigd beleid koersen we op een onhoudbare situatie’, aldus Marijke. ‘De Haere is jaren geleden een andere weg ingeslagen door de visie en missie te herschrijven met positieve gezondheid en positieve psychologie als inspiratiebron. De focus werd vervolgens verlegd van theorie naar echt doén. Met positieve gezondheid kreeg de definitie van ‘gezondheid’ een andere invulling en dit verandert de kijk op de zorg die je levert. Door de focus te verleggen van beperkingen naar mogelijkheden komen mensen meer in hun eigen kracht te staan. Bij De Haere doen we dat door naast behandeling en therapie ook veel aandacht te besteden aan een gezonde leefstijl en een beter bewustzijn van gezondheid in het algemeen. Verschillende fysiotherapeuten zijn aanvullende opgeleid tot leefstijlcoach en begeleiden mensen op weg naar een fit en vitaal leven. Daarnaast ontwikkelen we doelgroepenbeleid: vanuit onze vestigingen ondersteunen we gemeenten, scholen en sportverenigingen om jeugd en jongeren in beweging te krijgen en bewust te maken van ongezonde gewoonten (te veel suiker, ongezonde voeding, alcohol, roken). We starten wandel- en hardloopgroepen waar iedereen aan mee kan doen en geven allerlei beweegprogramma’s, variërend van zwangerschapspilates tot FitKids en valpreventiecursussen voor ouderen. Positieve gezondheid is hierbij de rode draad: fysiek fit en vitaal zijn is slechts één aspect, het sociale aspect, meedoen in de maatschappij en zelfontwikkeling zijn net zo belangrijk.’

Wetenschappelijke onderbouwing

‘Vanuit deze ervaringen bij De Haere besloot ik me te specialiseren in Healthy Ageing. Deze masteropleiding is gericht op het opzetten van een sociale innovatie, die bijdraagt aan de transitie waarbij de focus op cure/care wordt verschoven naar preventie en amplitie. Dat laatste wil zeggen: ‘het versterken van de eigen gezondheidsvaardigheden’. Tijdens de master leer je hoe je nieuwe inzichten op een gedegen manier kunt verwerken in bestaande organisaties en structuren. Dat is een complexe opgave die een lange adem vergt. Om te innoveren moet je ‘out of the box’ durven denken en op zoek gaan naar gelijkgestemden die met jou deze uitdaging aan willen gaan. Innoveren vraagt om grote betrokkenheid van de praktijk. Het is enerzijds belangrijk om het proces goed in kaart te brengen en de ondernomen stappen te spiegelen aan de wetenschap. Anderzijds is het van belang om het proces veel te evalueren met betrokken partijen van alle niveaus: van mensen die zorg nodig zijn tot professional en overhead. Op deze manier blijven mensen betrokken en kunnen we leren van de ‘lessons learned’. Cultuurverandering speelt hierin een grote rol, maar om te verduurzamen zal het systeem (financiering) uiteindelijk mee moeten kantelen en ook daar ligt nog een grote uitdaging.’

Verschillende perspectieven

‘Deze complexe uitdaging houdt ons bij De Haere niet tegen, wij bedenken en financieren al jarenlang veel zelf’, aldus Marijke. ‘Maar we kunnen veel grotere stappen zetten als andere partijen aanhaken: zorgverzekeraars, overheden, patiëntenorganisaties en zorgprofessionals. Mensen en organisaties die de stip op de horizon zien en buiten hun dagelijkse werkzaamheden en eigen vakgebieden durven denken. Dat zijn er gelukkig steeds meer; de masteropleiding Healthy Ageing werd gevolgd door mensen met heel verschillende werkterreinen en verschillende leeftijden. Deze diversiteit had als voordeel dat je uitdagingen vanuit verschillende perspectieven kunt bekijken. Onder mijn medestudenten waren collega-fysiotherapeuten, maar ook ondernemers en mensen uit de verpleging en maatschappelijk werk. Iedereen hield zich bezig met verschillende onderwerpen. Sommigen richten zich op het implementeren van E-health, anderen op multidisciplinaire samenwerkingen, op het begeleiden en introduceren van innovaties of op de manier waarop je mensen kunt bewegen om zelf actief mee te werken aan hun gezondheid.’

Volgende stap: het Gezondheidshuis

‘In Hardenberg zijn we als De Haere momenteel bezig met de voorbereiding van een concrete volgende stap in de transitie naar een gezonder zorgsysteem: de bouw van een Gezondheidshuis op het voorterrein van het regionale ziekenhuis, het Saxenburgh Medisch Centrum. En zoals de naam al doet vermoeden, ligt de focus van wat we doen hier sterk op gezond leven en gezond ouder worden. Een mooie uitdaging waar veel dingen van de afgelopen jaren samen komen. Een uitdaging die we graag aangaan.’